Badania prenatalne. Fakty i mity

Badania prenatalne to badania służące ocenie zdrowia płodu, które wykonuje się jeszcze w czasie ciąży. Dzięki nim już na tym etapie można wykryć różnego rodzaju wady i nieprawidłowości. Wciąż budzą one w wielu przyszłych mamach strach. Czy słusznie? Oto fakty i mity o badaniach prenatalnych.

Badania prenatalne mają różne rodzaje – FAKT


Dzielą się na przesiewowe i diagnostyczne (rozstrzygające). Badania przesiewowe pozwalają określić ryzyko wystąpienia u dziecka wady wrodzonej, np. wady serca, zespołu Downa, Patau czy Edwardsa. Są to przede wszystkim USG (standardowe i genetyczne), test PAPP-A oraz badania NIPT (wolnego płodowego DNA). Te ostatnie (np. test NIFTY) charakteryzują się bardzo wysoką czułością – dla zespołu Downa to ponad 99%.


Jeśli wyniki badań przesiewowych są nieprawidłowe, kobieta może zdecydować się na realizację badań diagnostycznych (m.in. amniopunkcji czy biopsji kosmówki). Ten rodzaj badań pozwala wykryć chorobę i postawić diagnozę.


Badania prenatalne są niebezpieczne dla dziecka – MIT


Wręcz przeciwnie! Pozwalają wykryć nieprawidłowość jeszcze w czasie ciąży, a dzięki temu – zaplanować leczenie i rozpocząć je zaraz po narodzinach albo jeszcze w łonie matki (np. z wykorzystaniem chirurgii).
Dla wielu dzieci to jedyna szansa na poprawę jakości życia i lepsze funkcjonowanie w przyszłości. Jeśli wada dziecka nie jest uleczalna, to również okazja dla rodziców do oswojenia się z sytuacją, skorzystania z pomocy psychologicznej. Dziecko i matka zostają więc od razu objęci specjalistyczną opieką.


Badania prenatalne często pozwalają uzyskać spokój – FAKT


Aż 97-98% dzieci rodzi się bez wady wrodzonej [1]. W większości przypadków wyniki badań prenatalnych są prawidłowe i okazuje się, że z dzieckiem wszystko jest w porządku. Rodzice mogą więc odetchnąć z ulgą. To pozwala lepiej przygotować się do nadejścia dziecka na świat, cieszyć się czasem ciąży i zapewnić sobie tak ważny w tym przypadku spokój – bez niepotrzebnego stresu.


Młode i zdrowe kobiety nie muszą wykonywać badań prenatalnych – MIT


Badania prenatalne warto wykonać u każdej przyszłej mamy. Dlaczego? Wiele wad wrodzonych powstaje losowo (na etapie powstawania komórki jajowej i/lub plemnika lub w momencie ich połączenia), często niezależnie od takich czynników jak wiek rodziców czy historia chorób w rodzinie. Warto więc kompleksowo zadbać o dziecko i sprawdzić, czy rozwija się prawidłowo.


Istnieją szczególne wskazania do realizacji badań prenatalnych – FAKT


Chociaż badania prenatalne warto wykonać u każdej ciężarnej, istnieją szczególne wskazania do ich realizacji. Jakie? Chodzi o wiek kobiety powyżej 35 lat, obecność choroby wrodzonej u kobiety, jej partnera lub w rodzinie, urodzenie dziecka z wadą wrodzoną, nieprawidłowe wyniki innych badań i/lub obecność nieprawidłowości w poprzedniej ciąży.


Badania prenatalne prowadzą do poronienia – MIT


Przesiewowe badania prenatalne są całkowicie bezpieczne dla dziecka i nie niosą ze sobą żadnego zagrożenia, ponieważ wykonuje się je na podstawie USG czy próbki krwi pobranej od przyszłej mamy (podobnie jak do morfologii).


Wiele przyszłych mam boi się realizacji prenatalnych badań diagnostycznych. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że pobranie próbki w czasie amniopunkcji również jest niemal w 100% bezpieczne. Ryzyko nieprawidłowości jest naprawdę minimalne (0,5-1% [2]) dzięki coraz większej wiedzy lekarzy na temat tego badania i wykorzystaniu nowoczesnego sprzętu. Korzyści z realizacji takiego badania znacznie przekraczają ewentualne ryzyko powikłań.


Źródła:
[1] M. E. Norton, Genetyka i diagnostyka prenatalna, [w:] P. W. Callen, Ultrasonografia w położnictwie i ginekologii, red. R. Dębski, t. 1. Wrocław 2010, s. 28.
[2] J. Dangel, Diagnostyka prenatalna – mity i rzeczywistość, „Nauka” 2007, 3, s. 31.


Artykuł powstał we współpracy z portalem www.badaniaprenatalne.pl

 

Zdjęcie wykorzystane w grafice tytułowej: ©Wavebreak Media Ltd /123rf.com

 

    

 

2018-02-23