Banki mleka kobiecego (BMK)

Temat poniższego artykułu nie jest zapewne obcy większości z Was – na szczęście, ale o takich wspaniałych inicjatywach należy głosić non stop wzdłuż i wszerz :) Rzecz o bankach mleka kobiecego, wyspecjalizowanych laboratoriach pozyskujących kobiece mleko, odpowiednio je przechowywujących i dostarczających go potrzebującym maleństwom.

Troszkę historii. Pierwszy tego typu bank w Europie powstał w Wiedniu w 1909 r. Z kolei 10 lat później powstał bank w Bostonie, który stał się wzorem dla placówek w Chicago, Nowym Jorku i Los Angeles. W 1943 r. powstały pierwsze wytyczne regulujące działalność banków mleka, opracowane przez Amerykańskie Towarzystwo Pediatryczne.

 

Obecnie Europejskie Stowarzyszenie Banków Mleka (ang. EMBA) ma w swoim rejestrze ponad 200 placówek, z których kilka jest w fazie organizacji. Sam pomysł dzielenia się pokarmem jest jeszcze starszy – w dawnych czasach bardzo popularne były mamki – kobiety, które karmiły piersią cudze dzieci.

 

A czym są dzisiejsze banki mleka kobiecego (BMK)? Są to miejsca „przetwarzania” i przechowywania pokarmu pochodzącego od matek, które tego mleka mają za dużo, a chciałyby, aby nie poszło na zmarnowanie, tzw. dawczynie. Pokarm z banku mleka trafia do dzieci, które z przyczyn losowych nie mogą być karmione piersią przez mamy.

 

Głównie korzystają z niego wcześniaki. Jest to dla nich nie tylko pokarm, lecz także lek. W mleku kobiecym jest mnóstwo aktywnych składników, przeciwciał i komórek macierzystych. Zawiera ono również szereg czynników troficznych, stymulujących wzrastanie, dojrzewanie i doskonalenie funkcji poszczególnych narządów i układów.

 

Co więcej, wiele z tych czynników pozostaje w mleku nawet po procesie pasteryzacji w banku mleka. Ponadto mleko kobiece zawiera szereg substancji podnoszących odporność dziecka, stymulujących organizm do walki z infekcją i wzmacniających mechanizmy przeciwzapalne, a także działających przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo.

 

EMBA wykazało, że mama wcześniaka dokarmianego mlekiem pozyskanym z banku mleka, otoczona właściwą opieką laktacyjną i psychologiczną, ma zwiększone szanse na rozpoczęcie z czasem naturalnego karmienia swojego dziecka. Dlatego bank mleka to nie tylko szansa dla dziecka, ale i możliwość doświadczenia pełni macierzyństwa dla matki.

 

Zgodnie ze wskazaniami AAP (American Academy of Pediatrics), WHO i UNICEF mleko kobiece z banku mleka jest drugim po mleku własnej matki, najlepszym pokarmem do stosowania u noworodków i niemowlaków. Zanim mleko zostanie podane wcześniakowi, jego rodzice muszą wyrazić na to zgodę. Mleko z BMK może być podawane również noworodkom donoszonym, gdy istnieją przeciwwskazania do karmienie ich mlekiem ich matek, np. ciężka choroba matki, przyjmowane przez nią leki. Mleko jest w związku z tym kategoryzowane - mleko matek wcześniaków jest podawane wcześniakom, a matek dzieci donoszonych – donoszonym.

 

Pokarm z banku mleka kobiecego jest dokładnie przebadany i bezpieczny dla dzieci. Aby zostać dawczynią, kobieta musi przejść szereg badań krwi (m.in. HIV, Hbs, CMV), a także przebadane musi zostać jej mleko. Dane bakterie, które są na otoczce piersi, nie są szkodliwe dla dziecka tej konkretnej matki, bo ono jest skolonizowane jej bakteriami, ale mogą zaszkodzić innym noworodkom. Następny krok to szczegółowy wywiad na temat przebytych chorób i trybu życia.

 

W trakcie oddawania mleka do banku nie można palić papierosów, pić alkoholu, ani brać niektórych leków. Po zakwalifikowaniu się kobieta otrzymuje od banku informacje, jak odciągać i przechowywać mleko, jak dbać o higienę i bezpieczeństwo. Następnie regularnie zgłasza się na badania krwi i kontrolę mleka. Mleko poddawane jest badaniu mikrobiologicznemu, analizie składu oraz pasteryzacji. Tak przygotowany pokarm może być przechowywany w temperaturze -20˚C przez max. 3 miesiące. W miarę potrzeby mleko jest odmrażane, porcjowane i podawane dziecku (do 24 godzin od odmrożenia).

 

To od kobiety zależy jak długo chce oddawać swój pokarm. Kobiety oddają mleko nieodpłatnie, na zasadzie wolontariatu. Dawczynie nie płacą za badania krwi i mleka, są objęte poradnictwem laktacyjnym, otrzymują niezbędne informacje i akcesoria do przechowywania pokarmu. Co więcej, kodowanie produktu jest tak dokładne, że w każdym przypadku możliwa jest pełna identyfikacja mleka dawczyni, dziecka, któremu zostało ono podane oraz całej skomplikowanej drogi w tym procesie.

 

Ważny jest tutaj również nadzór nad przyrastaniem na wadze dzieci karmionych mlekiem z banku mleka, aby w razie potrzeby wzbogacić je specjalnymi preparatami odżywczymi. Warto podkreślić, że chociaż BMK nie jest dużo i nie znajdują się jeszcze w zbyt wielu polskich miastach, to z mleka bankowanego może korzystać każdy szpital, który wyrazi takie zapotrzebowanie. Zostaje wówczas zawarta umowa określająca zasady przekazania mleka, sposób jego transportu, procedurę podawania mleka noworodkom, dokumentację tego procesu i zakres odpowiedzialności obu stron.

 

Dawczynie obchodzą już nawet swoje święto - Międzynarodowy Dzień Honorowej Dawczyni Mleka, który przypada 19 maja.

 

 

   

 

2018-04-30