Ciemieniuchą określamy żółte, grube łuski występujące między włoskami dziecka, przypominające łupież, tworzące tak jakby jedną dużą skorupkę, bądź kilka małych skupisk na główce i w brwiach noworodków. Pojawia się ona najczęściej kilka dni po urodzeniu, ale może wystąpić nawet do 6-go miesiąca życia dziecka. Nie jest to wcale rzadki problem, gdyż ma ją nawet dwie trzecie nowonarodzonych dzieci.
Jakie są przyczyny pojawienia się ciemieniuchy? Warto podkreślić, że ciemieniucha nie powstaje w wyniku zaniedbań czy braku higieny. Najczęściej jest ona wynikiem nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołów łojowych, a dokładniej rzecz ujmując – mowa o zbyt intensywnej produkcja sebum (łoju), głównie wskutek działania krążących jeszcze w organizmie noworodka hormonów matki.
Chociaż łój stanowi naturalną barierę ochronną skóry, to jego zbyt duża ilość zaczyna się mieszać ze złuszczonym naskórkiem owłosionej skóry, po czym zasycha i taka mieszanina tworzy właśnie owe żółte, nieestetyczne strupki. Niekiedy, ale dość rzadko, ciemieniucha może być następstwem zakażenia grzybiczego skóry. U starszych dzieci mogą powodować ją nawet nieodpowiednie kosmetyki.
Ciemieniucha nie boli i nie swędzi, co nie znaczy, że mamy ją zostawić w spokoju. Łuski same nie znikną, ponadto będą utrudniać oddychanie skóry głowy, co może mieć konsekwencje także w przyszłości – dziecko może mieć problemy nie tylko ze skórą głowy, ale i z włosami. Trzeba więc działać szybko i zdecydowanie – nie tylko wtedy, gdy główkę pokrywają już żółte strupki, ale także i przede wszystkim już na etapie, gdy na skórze głowy malucha dostrzeżesz białe łuski - pierwsze objawy ciemieniuchy.
Jak z tym walczyć? Otóż, warto zacząć od najprostszych środków – oliwka dla dzieci. Miejsca, na których występują zmiany, posmaruj oliwką (możesz przyłożyć w to miejsce namoczony nią wacik i założyć bawełnianą czapeczkę, jeśli zmiany są silne). Dzięki temu łuski staną się miękkie i łatwiej będzie je usunąć. Najlepiej jest zrobić to przed kąpielą – na kilkanaście minut, nawet do godziny.
Nie używaj oliwy z oliwek, gdyż sprzyjać może rozwojowi grzybicy, jeśli to ona jest przyczyną ciemieniuchy. Dobre efekty daje stosowanie oliwki salicylowej, ale trudno ją usunąć z odzieży, więc dobrze jest założyć ochronnie na posmarowana nią główkę czapeczkę. Po takim zabiegu umyj dziecku dokładnie główkę przy użyciu szamponu dla noworodków lub mydła. Pamiętaj jednak, że wbrew pozorom, częste mycie główki nie zmniejsza nasilenia ciemieniuchy.
Po uprzednim posmarowaniu główki oliwką (lub po przyłożeniu nasączonego wacika i założeniu czapeczki) dobrze jest wyczesywać ciemieniuchę miękką szczoteczką do włosów. Nie wydrapuj łusek paznokciami, nie używaj grzebienia i nie usuwaj ich na sucho, ponieważ może to przynieść odwrotny skutek, a także podrażnić delikatną skórę dziecka i doprowadzić do infekcji.
Zaleca się również pewne domowe sposoby na pozbycie się tego uciążliwego problemu. Chodzi tu o mycie główki dziecka w wodzie z namoczonymi otrębami pszennymi lub płatkami owsianymi, które zmiękczają łuski i działają łagodząco na skórę. Można również polewać głowę rzadkim roztworem mąki ziemniaczanej (tzw. krochmal).
Zamiast zwykłej oliwki możesz zastosować specjalne kremy lub olejki, czyli specjalistyczne preparaty, zawierające substancje natłuszczające oraz wyciągi z roślin, które hamują nadmierne wydzielanie łoju, zwłaszcza przy nasilonych już objawach. Możesz je kupić w aptece i tam właśnie poprosić o poradę jaki preparat wybrać, aby bardziej nie zaszkodzić delikatnej skórze maluszka. Nie przegrzewaj dziecka – skóra powinna oddychać, gdyż powietrze doskonale leczy podrażnienia.
Dbaj również o odpowiednie nawilżenie skóry, najlepiej po kąpieli, lekkim kosmetykiem, który zawiera w składzie emolienty.
Pamiętaj, że walcząc z ciemieniuchą musisz uzbroić się w cierpliwość i być konsekwentną – leczenie trwa zwykle od 7 do 14 dni, ale pod warunkiem, że zabiegi będą przeprowadzane codziennie. Przygotuj się również na to, że zdarzają się niestety nawroty ciemieniuchy, także w późniejszym wieku. Kontroluj sytuację i oglądaj główkę dziecka codziennie. Jeśli szybko zauważysz łuski, łatwiej je zlikwidujesz.
Warto też pamiętać o tym, że niektóre dzieci mają po prostu do niej większą skłonność. Jeśli leczenie trwa ponad 2 tygodnie i nie widać poprawy, warto zwrócić się o pomoc do pediatry lub dermatologa, gdyż konieczna może okazać się maść przeciwzapalna lub inny specjalistyczny preparat.
O poradę do specjalisty zwróć się także, gdy:
- ciemieniucha uporczywie wraca,
- ciemieniusze towarzyszy świąd,
- ciemieniucha pojawiła się poza skórą głowy (na buzi, tułowiu, bądź w okolicach krocza).
Powyższe objawy mogą wskazywać na alergię pokarmową i wymagać odpowiedniego postępowania leczniczego. Gdy skóra dziecka jest zaczerwieniona w tych miejscach, wówczas mogło dojść do zakażenia drobnoustrojami, wtedy również udaj się po pomoc do specjalisty.
2018-05-10
