Nudności i/lub wymioty (nie muszą występować jednocześnie), pojawiają się zwykle między 4. a 6. tygodniem ciąży i mogą trwać do około 14. tygodnia. Dokładny mechanizm tej przypadłości nie jest jeszcze jednoznacznie poznany, ale przypuszcza się, że główną przyczyną są zmiany w stężeniu hormonów płciowych – progesteronu i estrogenów, oraz zwiększony poziom gonadotropiny kosmówkowej we krwi (beta hCG), podrażnienie układu autonomicznego, zmniejszona aktywność układu trawiennego, a także różne czynniki psychospołeczne, środowiskowe i genetyczne.

 

Dlatego też częściej pojawiają się one u pierwiastek (kobiety, które są w ciąży pierwszy raz), u kobiet w ciąży bliźniaczej oraz u kobiet, u których ciąża jest sytuacją nieoczekiwaną, niespodziewaną (czynnik stresogenny). Mogą również być objawem podświadomego strachu o dziecko, przebieg ciąży, a także lęku przed porodem.

 

Dolegliwości mieszczą się w szerokich granicach – od zwykłego złego samopoczucia, uczucia pełności i gniecenia w nadbrzuszu, aż do częstego odczuwania potrzeby wymiotów. Mogą one występować w różnych porach dnia, chociaż przeważają godziny poranne, gdy kobieta jest na czczo. Ciężarna kobieta staje się osłabiona, jej oddech jest nieregularny i głęboki, może temu towarzyszyć nadmierne pocenie się oraz ślinotok.

 

Najczęściej owe dolegliwości nie są szkodliwe dla ciężarnych, a utrata masy ciała jest niewielka. Leczenie farmakologiczne jest zbędne i zwykle nieskuteczne. Zaleca się jedynie spokojny i oszczędzający tryb życia -  unikanie stresów i nadmiernej aktywności fizycznej. Pomocne może okazać się pozostanie w łóżku przez kilkanaście minut po przebudzeniu oraz spożycie pierwszego lekkiego posiłku w łóżku, przed wstaniem.

 

Warto mieć w zasięgu ręki wcześniej przygotowane krakersy, bułkę, musli, płatki owsiane oraz coś do popicia. W ciągu dnia należy spożywać tylko posiłki lekkostrawne - częściej, ale w mniejszych ilościach. Nie należy przejadać się na noc. Warto wzbogacić dietę o pokarmy wysokobiałkowe oraz owoce.

 

Zaleca się unikanie szybkiej zmiany ułożenia ciała oraz bodźców stymulujących występowanie nudności tj. intensywne zapachy niektórych potraw. Bardzo często pomaga żucie imbiru lub suszonych migdałów oraz przyjmowanie odpowiedniej ilości witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B6, która występuje m. in. w szpinaku i brokułach. Imbir można spożywać również w postaci przyprawy do posiłków. Czasami jednak stosowanie się do powyższych wskazówek nie pomaga, a ponadto dolegliwości się nasilają.

 

Uporczywe wymioty i bardzo nasilone nudności mogą prowadzić do tzw. niepowściągliwych wymiotów ciężarnych (Hyperemesis gravidarum) . Według definicji są to nudności i wymioty pojawiające się przed 20 tygodniem ciąży, na tyle ciężkie, że powodują konieczność hospitalizacji. Owe silne wymioty i nudności, prowadzące do utraty powyżej 5 % masy ciała, występują rzadko i dotyczą około 0,3 – 2 % ciężarnych.

 

Przejawem tego schorzenia będą gwałtowne i częste wymioty, 5 - 10 razy w ciągu dnia, o każdej porze, niezależnie od tego, czy żołądek jest pusty czy nie. Na skutek utraty wody z organizmu może pojawić się wzmożone pragnienie oraz objawy odwodnienia tj. wiotka skóra, suchy język, nieprzyjemny zapach z ust, nasilony ślinotok oraz ogólne osłabienie. Ponadto brak odpowiedniej reakcji na te objawy może skutkować dalszą szybką utratą masy ciała, podwyższeniem temperatury ciała, żółtaczką, a nawet objawami ze strony ośrodkowego układu nerwowego – zaburzeniami świadomości, majaczeniem.

 

W przypadku niepowściągliwych wymiotów ciężarnych, w celu zniesienia dolegliwości oraz zapobiegnięcia groźnym powikłaniom, niezbędna jest hospitalizacja i odpowiednie leczenie farmakologiczne. W szpitalu podane zostaną płyny wieloelektrolitowe drogą dożylną oraz uzupełnione witaminy z grupy B, a także ciężarna otrzyma leki przeciwwymiotne oraz leki zobojętniające kwasy trawienne w żołądku, które są bezpieczne zarówno dla matki jak i jej dziecka.

 

2016-01-29