Zobacz Maluszku! To ja, Mama! Rozwój zmysłu wzroku u dziecka

Zapewne zauważyłaś, że przez pierwsze kilka dni oczy Twojego maluszka są ciągle przymknięte, a powieki nieco zapuchnięte. Ma to za zadanie chronić jego oczy przed bezpośrednim dostępem światła i pozwala im na przyzwyczajenie się do światła naturalnego i sztucznego. Noworodek ma również lekko zaczerwienione gałki oczne, co jest efektem wysiłku podczas porodu. Przekrwione oczy zyskują normalny wygląd po kilku dniach. Podrażnione mogą być też spojówki oka, co wynika z zakroplenia oczu po porodzie roztworem azotanu srebra – zabieg Credego. Więc, jak widzi świat i ludzi noworodek?

Początkowo sądzono, że dziecko po urodzeniu jest ślepe. Jak się okazało – niesłusznie. Mimo, iż zmysł wzroku nie jest od razu odpowiednio wykształcony, a maluch widzi głównie rozmazany obraz w bliskiej odległości, od samego początku ważna jest prawidłowa stymulacja widzenia.

 

Najłatwiej skupić dziecku wzrok na blisko umieszczonych przedmiotach oddalonych o około 20-30 cm - w takiej odległości znajduje się np. pochylona nad nim twarz mamy. Przedmioty znajdujące się bliżej zlewają mu się w jedną całość, gdyż jego wzrok jest 30 razy mniej ostry niż u dorosłego człowieka. Wszystkie dostrzegane przez niego przedmioty są bardzo nieostre i rozmazane.

 

Ponadto, noworodek rozróżnia tylko niektóre kolory, dostrzegając zaledwie kontrastowe połączenia wzorów i barw. Widzi lepiej na obrzeżach, niż to, co ma przed oczyma i dostrzega tylko powolny ruch. Wraz z upływem czasu poprawia się ostrość widzenia. Rozwija się ona w bardzo szybkim tempie przez pierwsze pół roku życia niemowlęcia, a w drugim półroczu nieco zwalnia.

 

Poprawia się także umiejętność dostrzegania szczegółów, dlatego też dobrym ćwiczeniem wzroku dziecka na tym etapie jest powieszenie w odległości 20-25 cm nad główką dziecka kolorowych grzechotek, dzięki czemu maleństwo będzie starło się skupić swój wzrok na szczegółach tej zabawki.

 

Kolejnym niezwykle ważnym etapem rozwoju wzroku u niemowlęcia jest umiejętność skupiania wzroku na danym przedmiocie. Już około drugiego miesiąca życia widzenie peryferyjne zostaje zastąpione przez widzenie centralne, co oznacza że kontrolę nad gałkami ocznymi zaczęła sprawować kora mózgowa. Także mniej więcej w tym samym czasie wzrok dziecka przystosowuje się do widzenia trójwymiarowego i opanowuje tę umiejętność zazwyczaj do 5. miesiąca życia.

 

W ciągu pierwszego roku życia następuje także rozwój umiejętności widzenia kolorów- wrażliwe na nie staje się już niemowlę od 4. miesiąca życia. Po ukończeniu trzeciego miesiąca niemal wszystkie dzieci śledzą już przedmioty po pełnym łuku od jednej do drugiej strony.


Jako że noworodek widzi jeszcze rozmazany obraz, to do stymulacji jego wzroku najlepiej nadają się kontrastowe obrazki, szczególnie czarno-białe, ale też czerwone i żółte. Dziecku łatwiej skupić wzrok na prostych kształtach tj. figury geometryczne, zarysy prostych przedmiotów, zwierząt. Kontrastowe plansze można wykonać samemu, rysując kształty czarnym flamastrem na białej kartce. Najlepiej zawiesić je na szczebelkach łóżka, co jakiś czas zmieniając miejsce ich przyczepu.

 

Dziecko w pierwszych miesiącach częściej rozgląda się na boki, poza tym jest to odpowiednia odległość do stymulacji wzroku. Co ciekawe, większość maluchów preferuje patrzenie w prawo. Należy jednak pamiętać, żeby na początku nie dostarczać noworodkowi jednorazowo więcej niż dwóch bodźców.

 

Około 2-3. miesiąca życia, kiedy niemowlę widzi już wyraźniej i nawiązuje kontakt wzrokowy, warto stymulować jego wzrok poprzez zabawę, np. przesuwaj grzechotki/zabawki po łuku przed dzieckiem, ale niezbyt szybko. Większość niemowlaków uwielbia lustra, gdyż widzi w nich zmieniający się ciągle obraz, co może być nie lada atrakcją.

 

Poza tym, maluchy uwielbiają patrzeć na twarze, szczególnie rodziców. Dlatego często pochylaj się nad dzieckiem, rób miny, uśmiechaj się. Oglądaj z dzieckiem proste ilustracje, które ukazują dzieci, zwierzęta, przedmioty i nazywaj je. Na początku niech będą to nieskomplikowane i przejrzyste obrazki, bez dużej ilości szczegółów. Zabieraj dziecko na spacery i pokazuj mu nową dla niego rzeczywistość- przyrodę, budynki, samochody, ludzi.


Pamiętaj, że w pierwszych miesiącach życia lepiej unikać styczności dziecka z ekranem telewizora, komputera, czy telefonu, które niekorzystnie wpływają na jego wzrok, wyobraźnię i mogą przyczynić się do powstania wczesnych uzależnień. Również tak modne karuzele montowane nad łóżeczkami nie powinny być uruchamiane dzieciom poniżej trzeciego miesiąca życia, gdyż dostarczają zbyt dużo bodźców jednocześnie (kolory, dźwięki, ruch).

 

  

 

 

2018-06-19